Społeczne Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcące Doliny Strugu
w Chmielniku
Program wychowawczy

"Posagiem jest dobre wychowanie, a szczęśliwe dziecko jest bardziej twórcze i chętniej się uczy"

Założenia ogólne

1. Szkoła

Szkoła jest miejscem spotkania osób - nauczycieli, pracowników, uczniów i ich rodziców. Każda z tych osób jest niepowtarzalna, każda ma swoją niezbywalną godność. Każda jest osobna, ale nie może istnieć samodzielnie i tylko dla siebie. Szkoła jest miejscem, gdzie osoby spotykają się, aby dzielić się swoją wiedzą, doświadczeniem. W tym celu tworzą grupy, wchodzą w relacje między sobą.

2. Wychowanie

Wychowanie jest podstawową relacją w szkole. Jego powszechnie stosowana definicja jako celowego i planowego działania zmierzającego do ukształtowania określonych postaw wychowanków nie wydaje się nam wystarczająca dla określenia istoty wychowania w szkole. Społeczna rola nauczyciela skazuje go na bycie wychowawcą w każdej chwili - wychowanek nie odróżnia, które działania wychowawcy są świadome i celowe, a które nie. Każde z nich może mieć wpływ na kształtowanie jego postaw. Nie można też oddzielić funkcji wychowawczej szkoły od jej funkcji dydaktycznej czy opiekuńczej. To czego uczymy, z czego uczymy, w jaki sposób uczymy, jak oceniamy, jak rozwiązujemy problemy, jak pomagamy (lub nie) potrzebującym wsparcia - jest również bardzo ważnym czynnikiem wpływającym na kształtowanie postaw wychowanków. Dlatego w dalszej części używać będziemy słowa wychowanie w takim właśnie szerokim zakresie znaczenia.

3. Cel

Takie rozumienie procesu wychowania w szkole wymaga podporządkowania mu całego jej funkcjonowania. Stosowane programy, procedury, relacje itp. muszą służyć wychowaniu. Każdy pracownik szkoły (nie tylko nauczyciel) musi być wychowawcą 24 godziny na dobę. Dlatego sprawą pierwszoplanową musi być jasne określenie najbardziej ogólnego celu, z którego będzie wynikał obraz szkoły. U samych podstaw pomysłu utworzenia tej szkoły było założenie, że najbardziej ogólny cel wychowania w naszym gimnazjum powinien opierać się na tzw. "wartościach chrześcijańskich". Jest to jednak określenie różnie interpretowane, dlatego pozwolimy sobie wyjaśnić jak rozumiemy najważniejszy cel dla chrześcijanina - jest nim takie życie, aby po śmierci osiągnąć zjednoczenie z Bogiem. W praktyce oznacza to podporządkowanie się zewnętrznym normom moralnym (nie ustanowionym przez człowieka) oraz kształtowanie relacji z innymi ludźmi w oparciu o zasadę miłości (gotowości do wyrzeczeń dla dobra drugiej osoby). 4. Pracownicy

Określenie celu jest podstawowym warunkiem doboru kadry. Człowiek jest tylko w pewnym stopniu elastyczny - może akceptować różne formy osiągania celu, ale sam cel wynika z wartości trwałych i bardzo ważnych. Wszelkie próby stawiania celów sprzecznych z tymi wartościami zazwyczaj nie prowadzą do rozwoju osobowości i mają negatywny wpływ na kontakt wychowawczy. Dlatego wyraźnie określamy jaki cel chcemy realizować. Stowarzyszenie zakładając szkołę zatrudniło zespół nauczycieli akceptujących ten cel i tego samego oczekiwać będziemy od osób dołączających, aby stworzyć zespół różniący się i nawzajem ubogacający w formach podejmowanych działań, ale spoglądający " w tę samą stronę".

5. Relacje

Ważnym elementem programu szkoły jest określenie typu relacji wychowawczych. Wyodrębniając w wielkim uproszczeniu trzy podstawowe modele wychowania: "czarną" pedagogikę (opartą na stosowaniu przymusu), antypedagogikę (rezygnującą z wychowawczej ingerencji w naturalne procesy rozwoju dziecka) i tzw. pedagogikę "złotego środka" - zdecydowanie opowiadamy się za tym ostatnim. Oznacza to prowadzenie działań wychowawczych we współpracy z wychowankiem, z poszanowaniem jego podmiotowości. Pomocne może być dla nauczycieli stosowanie aktywizujących metod nauczania, które takie właśnie relacje ułatwiają.

6. Styl kierowania

Taki postulat wychowawczy wymaga również adekwatnego stylu kierowania przez dyrekcję. Nauczycielowi, który sam nie jest traktowany podmiotowo, trudno jest w ten sposób traktować uczniów. Należy więc odrzucić autokratyzm, który choć często przynosi szybkie efekty, zawsze w końcu prowadzi do wzbudzenia poczucia krzywdy i postaw uległości lub oporu. Styl liberalny z kolei może powodować poczucie opuszczenia i również nie wydaje się właściwy dla budowania zespołu realizującego wspólne cele. Pozornie najlepszy jest styl demokratyczny, ma on jednak istotną wadę - każde głosowanie dzieli zespół na wygranych i przegranych. Dlatego najwłaściwsze wydaje się wytrwałe szukanie konsensusu - rozwiązania możliwego do zaakceptowania przez całą społeczność szkoły. Nie oznacza to rezygnacji z podejmowania osobistych decyzji przez dyrektora (i przyjmowania odpowiedzialności za nie) w sprawach, które takich decyzji wymagają, ani z procedur demokratycznych w sytuacjach wymaganych przez prawo lub właściwych w danej sytuacji. Oznacza to natomiast gotowość dyrektora do rezygnacji z własnych pomysłów i cierpliwego szukania wspólnych rozwiązań.

7. Procedury

Wspólne poszukiwanie wymaga wspólnego spędzania czasu. Nauczyciele będą więc musieli mieć możliwość częstych spotkań i dialogu. Sama częstotliwość spotkań nie oznacza jednak ich efektywności - może doprowadzić do znużenia i zniechęcenia. Stworzenie właściwej atmosfery i stosowanie nowoczesnych technik pracy grupowej wydaje się niezbędne, aby przyniosły one właściwy efekt. To samo dotyczy uczniów. Musi być czas na kontakt pozalekcyjny i zajęcia wychowawcze.

8. Doskonalenie

Szkoła jest miejscem, gdzie trzeba się uczyć. Dotyczy to również nauczycieli. Dokształcanie jest sposobem na zbliżanie się do celu, jest też dobrym przykładem dla uczniów. Może odbywać się poza szkołą, ale bardzo ważne jest doskonalenie wewnątrzszkolne (WDN). Poprzez wymianę doświadczeń i poglądów staje się ono ważnym elementem budowania konsensusu w sprawach wychowawczych. Program WDN powstaje jako element programu szkoły - problemy pojawiające się podczas pracy szkoły powinny być rozwiązywane wspólnie w oparciu o wiedzę i doświadczenie pedagogiczne zespołu. Zapewne jednak często trzeba będzie szukać pomocy z zewnątrz. Pomoc ta konieczna będzie dla lepszego zrozumienia problemu, dostrzeżenia różnych możliwości jego rozwiązania ( choć samo rozwiązanie musi być wewnętrzną decyzją szkoły). Szczególnie cenny jest dla nas kontakt z prof. Marią Braun-Gałkowską i dr Aleksandrą Gałą - wykładowcami KUL i Instytutu Pedagogicznego im. Św. Jadwigi w Lublinie, których dorobek naukowy i osobisty styl pracy pedagogicznej zainspirował absolwentów prowadzonego przez nich studium do założenia Stowarzyszenia "W tę samą stronę" a w dalszej konsekwencji do powstania naszej szkoły.

9. Rodzice i uczniowie

Powodzenie naszego programu wymaga również współdziałania ze strony samych zainteresowanych. Uczniowie gimnazjum to młodzież w wieku, w którym coraz trudniej uzyskać bezkrytyczną akceptację działań dorosłych, ale równocześnie pojawia się możliwość bardziej "partnerskiego" dialogu i podejmowania odpowiedzialności za własny rozwój (samowychowania). Aby taki dialog był możliwy, a samowychowanie przebiegało we właściwym kierunku, konieczne jest odwoływanie się do wspólnych niekwestionowanych wartości (wiara w Boga, wynikające z niej wartości i zasady moralne). Dlatego przywiązujemy duże znaczenie do tego, aby uczniowie już w momencie zapisywania się do szkoły mieli jasną informację o charakterze szkoły, podstawowych zasadach w niej obowiązujących i o konieczności jej opuszczenia w przypadku gdyby ich postawa stała w sprzeczności z tymi zasadami. Okres dorastania to jednak czas częstych kryzysów również w zakresie wartości i życia religijnego. Kryzysy te są tym trudniejsze do przezwyciężenia im bardziej samotny czuje się młody człowiek. Szkoła może pomagać mu znaleźć korzystne środowisko rówieśnicze, otoczenie życzliwych dorosłych, ale jest tylko instytucją, która nigdy nie zastąpi ani nie wyręczy kochającej go rodziny. Dlatego niezwykle ważna jest współpraca z rodzicami uczniów. Szkoła powinna stanowić dla nich wsparcie, co jednak będzie możliwe tylko wtedy, jeśli praca wychowawcza szkoły i rodziny zmierza "w tę samą stronę". Wszelkie rozbieżności w sprawach zasadniczych - wiary, hierarchii wartości, podstawowych zasad moralnych - mogą pogłębiać kryzysy u młodego człowieka i utrudniać ukształtowanie dojrzałej uporządkowanej osobowości, a doraźnie przejawiać się w buntowniczym zachowaniu w szkole lub w domu. Musimy więc dołożyć starań, aby rodzice na tym właśnie polu widzieli podstawową możliwość współpracy ze szkołą i aby te właśnie czynniki (a nie np. odległość od domu czy koszty podręczników) uznawali za najważniejsze przy podejmowaniu decyzji o wyborze szkoły.



II.Nasze podstawowe zasady.

1.Szanujemy imię Boże, nie uczestniczymy w tym, co Go obraża.
2.Nie używamy przemocy.
3.Mówimy prawdę.
4.Dbamy o czystość obyczajów.
5.Szanujemy wszystkich ludzi.
6.Służymy sobie wzajemnie. 7.Chcemy się rozwijać i pomagamy w tym innym.


III.Ogólne cele wychowawcze.

Cel = dobry absolwent gimnazjum
Dobry = odpowiedzialny, uczciwy, prawdomówny, rzetelny, solidny, wrażliwy, empatyczny, z „pionem” moralnym, wierzący w cel, umiejący współpracować, umiejący służyć, wrażliwy na piękno, znający siebie, twórczy, krytyczny, ciekawy świata, nastawiony na Być, szczęśliwy, kulturalny, szanujący starszych, patriota.


IV.Sposoby osiągania celów.

1.Wstęp.

Iść w tę samą stronę, to dążyć wspólne ku jakiemuś celowi. Gdy w taką drogę wybiera się duży i mały, duży wskazuje kierunek, pomaga, by mały nie został, uczy, jakie wziąć buty na wyprawę, czasem zachęca, czasem wspiera, a czasem zachwyca się nie tylko widokami, ale świeżym spojrzeniem małego. Mały jak to mały, czasem się dąsa i ucieka, czasem przechwala, a czasem mocno trzyma dającą mu poczucie bezpieczeństwa rękę dużego.


2.Wizerunek nauczyciela.
Cechy absolwenta Cechy nauczyciela
Odpowiedzialny Dopuszcza do współdecydowania (zadania własne – samorząd), powierza zadania, wprowadza w zasady, określa poziom wymagań, stosuje metody aktywizujące.
Uczciwy Sprawiedliwy, uznaje prawo do błędu.
Prawdomówny Umie przyznać się do błędu.
Rzetelny, solidny Punktualny, dotrzymujący słowa.
Wrażliwy, empatyczny Ma czas poza lekcją, dostrzega ucznia, „walczy” z mediami (agresja, seks).
Z „pionem” moralnym Wierzy w cel moralny, stwarza okazje do rozmów, refleksji, mówi o wartościach, jest przejrzysty w swoim postępowaniu.
Wierzący w cel Mówi o wartościach, doprowadza sprawy do końca.
Umiejący współpracować Nie stwarza rywalizacji.
Umiejący służyć Dyspozycyjny.
Wrażliwy na piękno Dbający o estetykę w klasie, organizujący wycieczki.
Znający siebie Stosujący ocenę opisową.
Twórczy Stwarzający sytuacje problemowe, dopuszczający uczniów do współtworzenia, organizujący lekcje „inaczej”, wprowadzający zabawy, metody aktywizujące, nagradzający za twórczość.
Krytyczny Szukający prawdy obiektywnej, spierający się o prawdę, stawiający problemy, ceniący nauki ścisłe (logika).
Ciekawy świata Dokształcający się, posiadający własne zainteresowania.
Nastawiony na Być Pasjonat, doświadczający „radości bycia”.
Szczęśliwy, wesoły, pogodny Mający zaufanie, czyste sumienie, „wariat”, umiejący chwalić.
Kulturalny Umiejący się stosownie ubrać, potrafiący świętować.
Szanujący starszych Ceniący autorytety, troskliwy wobec własnych rodziców i krewnych, szanujący rodziców ucznia, współpracujący z nimi.
Patriota Nie wstydzi się być Polakiem, bezinteresowny.
Znający siebie Nie unikający „trudnych” tematów.

3.Kryteria doboru pracowników szkoły.
Nauczyciel ma być tym, który podążając „w tę samą stronę” zaszedł już parę kroków dalej i zaprasza do wędrówki swoim życiem. Warunkiem osiągnięcia oczekiwanych cech absolwenta jest właściwe świadectwo nauczycieli.
Nauczyciele i pracownicy powinni akceptować zasady pracy zespołowej, być gotowymi współtworzyć życie religijne i działania wychowawcze szkoły podejmując współodpowiedzialność za całokształt jej funkcjonowania.

4.Współpraca z rodzicami.
Wobec możliwości wyboru szkoły zakładamy, że rodzice, którzy zdecydują się na wybór naszej, będą akceptować cele założone w programie wychowawczym, a więc rodzina i szkoła zmierzając w tę samą stronę będą się wzajemnie wspierać i uzupełniać. Aby tak rzeczywiście było ważne jest, aby założenia programu wychowawczego szkoły były dobrze znane rodzicom przed podjęciem decyzji o zapisaniu do niej dziecka. W tym celu należy zadbać o prowadzenie działań informacyjnych poprzez:
upowszechnianie informacji o szkole (z wykorzystaniem lokalnych mediów),
organizowanie dni otwartych w okresie zapisów,
zwrócenie uwagi na program wychowawczy szkoły podczas zapisów poprzez konieczność podpisania przez rodziców deklaracji jego akceptacji; stworzenie możliwości swobodnej rozmowy na ten temat z dyrektorem lub osobą reprezentującą szkołę podczas zapisów.

Rodzice powołują Radę Rodziców, która:
współpracuje z dyrekcją i wychowawcami włączając się w realizację niektórych działań wychowawczych szkoły,
wyraża wobec dyrekcji opinię na tematy związane z pracą wychowawczą szkoły,
zgłasza postulaty i propozycje.
Organizowane są spotkania dla rodziców związane z realizacją programu wychowawczego szkoły:
spotkanie z rodzicami klas i wyjaśniające zasady pedagogiki złotego środka,
warsztaty i spotkania rozwijające umiejętności pedagogiczne,
na zebraniach ogólnych i spotkaniach z wychowawcami przekazywane są informacje o problemach wychowawczych i bieżących działaniach szkoły.
Część spotkań wychowawców z rodzicami (wywiadówek) prowadzona jest w sposób umożliwiający indywidualną rozmowę o sytuacji poszczególnych uczniów. W sytuacjach wymagających szczególnej uwagi prowadzone są rozmowy z udziałem dyrekcji lub innych osób mogących wspierać proces wychowania.
Uwagi rodziców przekazywane podczas spotkań i zbierane w formie ankiet wykorzystywane są podczas ewaluacji programu wychowawczego i planowaniu działań szkoły.

5.Relacje, styl kierowania.
Relacje między wszystkimi członkami społeczności szkoły powinny opierać się na zasadach wzajemnego szacunku.
Najważniejsze decyzje powinny zapadać przy możliwie najszerszym udziale wszystkich zainteresowanych, co ułatwi podjęcie współodpowiedzialności za ich realizację.
Zasady postępowania, normy, ewentualne kary za ich przekroczenie powinny być jasno określone.

6.Ocenianie.
System oceniania powinien pomagać w rozwoju ucznia, dawać informację rodzicom i nauczycielom o jego postępach.
Wewnątrzszkolny System Oceniania i zgodne z nim regulaminy przedmiotowe powinny być zrozumiałe dla ucznia i rodziców, ułatwiające nauczycielom opis poziomu spełnienia wymagań programowych przez ucznia.
Wewnątrzszkolny System Oceniania Zachowania powinien być stworzony w oparciu o nasze podstawowe zasady w taki sposób, aby uczeń i rodzice otrzymali pełną informację o mocnych i słabych stronach jego zachowania. Dla wychowawców powinien on być pomocą do obiektywnej i porównywalnej z innymi klasami oceny oraz planowania pracy wychowawczej, zaś dla dyrekcji do właściwego stosowania regulaminu nagród i kar.

V.Podstawowe obszary i formy działań wychowawczych szkoły.

1.Życie religijne szkoły.
Wszystkie ważne sprawy szkoły powierzamy Bogu w modlitwie wspólnej i indywidualnej.
W pracy wychowawczej szkoły uwzględniamy aktualne wydarzenia z życia Kościoła, encykliki, listy i inne dokumenty wydawane przez władze kościelne.
Staramy się uczestniczyć w życiu religijnym parafii w Chmielniku, zachęcać uczniów do aktywnego udziału w życiu ich rodzimych parafii.
Promujemy prasę, literaturę i muzykę religijną.
Zapraszamy do szkoły osoby zaangażowane w różne formy działalności religijnej, zachęcamy uczniów do udziału w rekolekcjach i innych osobistych formach pogłębiania wiary.

2.Patriotyzm.
Naród jest naturalną, pierwotną grupą społeczną niezbędną do prawidłowego rozwoju jednostki – należy pomagać uczniom znaleźć swoje miejsce w tej grupie i włączyć się w jej współtworzenie. Będziemy starać się unikać zafałszowania obrazu narodu czy to przez zbytnie eksponowanie więzi narodowych w stosunku do innych rodzajów więzi międzyludzkich (nacjonalizm), czy też przez redukcję tych więzi do obszaru „małej ojczyzny” i tworzenie więzi europejskich z pominięciem narodowych.
Szkoła będzie dostarczała wiedzy o historii i współczesności narodu, jego przestrzeni (Ojczyzna) i formach funkcjonowania (państwo) w sposób pomagający utożsamiać się z własnym narodem rozumiejąc równocześnie, że jest to naturalna potrzeba i jeden z warunków bycia szczęśliwym każdego człowieka w każdym miejscu na Ziemi.
Szkoła będzie starała się wspierać rozwój tożsamości narodowej poczynając od najbardziej naturalnych więzi wynikających z przeżywania dzieciństwa w Dolinie Strugu – tradycji rodzinnych, parafialnych itp. – stopniowo starając się umieszczać je w coraz szerszym kontekście powiatu, województwa, kraju. Aby ułatwić realizację tego celu przeznaczymy 1 godz. zajęć dydaktycznych w każdej klasie przez cały cykl kształcenia na przedmiot „Edukacja regionalna” prowadzony w oparciu o program zakładający poznanie najpierw najbliższego otoczenia (gmina, Dolina Strugu), później coraz szerszego (powiat, województwo, region), aż do spojrzenia na nasze miejsce z perspektywy jego znaczenia dla Polski, Europy, Świata.
Szkoła organizować będzie obchody świąt narodowych. Formy organizacji imprez patriotycznych muszą przy zachowaniu istoty wyrażanych treści uwzględniać poziom percepcji uczniów tak, aby wytworzone przy tej okazji emocje, skojarzenia, nawyki ułatwiały włączenie się w tworzenie wspólnoty narodowej – uczniowie nie powinni wychodzić z nich znużeni i zniechęceni.

3.Przeciwdziałanie uzależnieniom.
Za najskuteczniejszy sposób przeciwdziałania destrukcyjnym uzależnieniom uważamy pomoc w znalezieniu atrakcyjnych i wartościowych form zaspokajania potrzeb akceptacji, informacji, zabawy. Szkoła będzie podejmowała działania dające okazję tworzenia się grup rówieśniczych skupionych wokół wartościowych celów poprzez:
organizację zajęć integracyjnych pomagających każdemu uczniowi odczuć akceptację jego osoby w społeczności szkolnej,
promocję wartościowych form spędzania wolnego czasu (np. koło turystyczne, nauka tańca, zespół wokalny),
stwarzanie okazji do poznania osób i grup realizujących się w życiu bez uzależnień (również poprzez właściwy dobór pracowników),
ułatwianie kontaktu z wartościowymi czasopismami, filmami, literaturą itp.,
pomoc w odróżnianiu wartościowych i zafałszowanych postaw i wzorców osobowych (w świetle Ewangelii),
zachowywanie czujności i utrudnianie dostępu do destrukcyjnych wzorców zachowań na terenie szkoły i podczas imprez organizowanych przez szkołę.
Jeśli mimo podjętych przez szkołę działań profilaktycznych w zakresie trzeźwości znajdą się w naszej społeczności osoby propagujące wzorce zachowania zagrażające skuteczności tych działań i mogące mieć szkodliwy wpływ na innych, należy je usunąć ze szkoły.

4.Wspólne zajęcia wychowawcze.
Niewielka liczebność naszej szkolnej społeczności ułatwia podejmownie wspólnych zajęć wychowawczych, które stanowią pewien „szkielet” pracy wychowawczej w poszczególnych klasach i ułatwiają wychowawcom planowanie spójnych ze szkolnym programem zajęć wychowawczych w poszczególnych klasach.
Ogólne cele zajęć wychowawczych:
Ukazanie – wypracowanie kierunków rozwoju uczniów.
Pomoc w planowaniu własnego rozwoju.
Wyrabianie umiejętności samokontroli kierunku rozwoju.
Uczenie się rozwiązywania problemów, podejmowanie zadań.
Uczenie refleksyjności.

Cele wspólnego świętowania:
Integracja społeczności szkolnej wokół wartości.
Popatrzenie na codzienność z innej perspektywy.

Tematy i formy zajęć wychowawczych:
Zajęcia integracyjne – rozpoczęcie roku szkolnego.
„Zielone szkoły” (integracja – stworzenie okazji do lepszego poznania się członków grupy, realizacja zajęć dydaktycznych w nietypowej formie z nastawieniem na kształcenie umiejętności). Zajęcia wychowawcze prowadzone metodami aktywizującymi przez zaproszonych gości i wychowawców.
Spotkania z ciekawymi ludźmi.
Co osiągnęliśmy? – podsumowanie roku szkolnego.
Inne pomysły pozwalające na lepszą realizację celów ogólnych szkoły będą stopniowo wzbogacać powyższą listę lub zastępować formy, które się nie sprawdziły.

5.Turystyka.
Turystyka oprócz walorów poznawczych i dydaktycznych niesie ze sobą wielkie możliwości wychowawcze. Już na etapie planowania sytuacja różni się znacznie od zajęć lekcyjnych do planowania zajęć turystycznych można bowiem dopuścić młodzież na zasadach partnerskich co zachęca do przejmowania odpowiedzialności przez wszystkich uczestników. Podczas wycieczki wychowawca ma szansę stać się „przewodnikiem” we wszystkim, a przede wszystkim w sprawach wychowawczych.
Czas trwania zajęć szkolnych wyznacza pewną barierę i dzieli każdy dzień na zawodowe i prywatne życie ucznia i nauczyciela. Na wycieczce dzień, a zwłaszcza popołudnie i wieczór czynią kontakt pełniejszym. Dodatkowo miłe przeżycia i pozytywne emocje powodują większą skuteczność oddziaływania. Naturalną rzeczą podczas wyjazdu staje się podział ról i obowiązków między uczestników, konieczność współdziałania w zespole, a także niesienie sobie pomocy. Sytuacje te mocniej niż kiedy indziej integrują.
W turystyce zainteresowania i pasje a także umiejętności, których nie ujawnia się w szkole dają możliwość pełniejszego poznania się (tu przyda się umiejętność muzykowania, wiadomości z etnografii czy geologii) i przeżycia ciekawej przygody. Zachwyt pięknem krajobrazu czy zjawiskiem przyrody można wykorzystać w rozbudzaniu miłości do małej i dużej Ojczyzny, a wysiłek związany z dbałością o środowisko nabiera innego niż na lekcji ekologii wymiaru. Wartości wychowawcze niesie również ze sobą sam program, kiedy uczniowie mogą się spotkać z ciekawymi i wartościowymi ludźmi.
Aby w naszej szkole turystyka pełniła istotną rolę potrzebny jest jak najszerszy udział uczniów w zajęciach turystycznych, a oferta musi być do przyjęcia także ze względów finansowych. Dlatego założyliśmy w szkole klub turystyczny, a jego propozycje to m.in.:
jednodniowe wyjścia piesze i rajdy po najbliższej okolicy,
biwaki na łonie przyrody,
wycieczki rowerowe,
wędrówki górskie,

Wycieczki nasze mają:
stworzyć sytuacje integrujące,
zapewnić kontakt z ciekawymi ludźmi,
umożliwić bezpośredni kontakt z przyrodą ,
nie stronić od wysiłku fizycznego,
być bezpieczne.

6.Zabawa.
Potrzeba wspólnej zabawy jest taką potrzebą, która jedynie w bardzo ograniczonym zakresie może być realizowana w domu pod okiem rodziców. Naturalnym miejscem dla tego rodzaju aktywności staje się klasa, szkoła lub inna instytucja.
Młodzi ludzie szukają współtowarzyszy zabawy wśród rówieśników lub osób niewiele odbiegających wiekiem od nich samych, a ponieważ podczas zabawy przekazywanych jest wiele wzorów zachowań ważne, aby były to wzory, z których można brać przykład. Najlepiej byłoby, gdyby młodzież zaakceptowała obecność wychowawców podczas zabawy, bo wtedy można by przekazywać wiele wartości, uczyć tolerancji wobec upodobań np. muzycznych innych niż dyktowane przez modę. Wychowawca, którego młodzież zaakceptuje, może w pewnym stopniu kształtować gusty, jest w stanie zadbać o różnorodność oferty zabawy, nie dopuścić do sytuacji narzucania innym stylu, który uzna za zły. Również ustalanie terminu zabaw ich form i programu jest szkołą współżycia i demokracji.
Nawet jeżeli sposób bawienia się nie jest taki jakiego życzyliby sobie wychowawcy, nie można poddawać tego bezwzględnej krytyce, aby nie spowodować sytuacji, kiedy młodzi ludzie nie będą akceptować obecności dorosłych podczas swojej zabawy. Zamiast uczestniczyć w zabawach szkolnych będą szukali rozrywki tam gdzie dorośli nie będą im przeszkadzać i gdzie im tego nikt nie zabroni. Jeżeli jakieś niepożądane zachowania są eliminowane ze szkolnych zabaw powinniśmy to poprzedzić szczerą rozmową na ten temat i daniem możliwości wypowiedzenia się zainteresowanym. W obecności nauczyciela młodzież może bawić się bezpiecznie, a takiej właśnie sytuacji oczekują od szkoły rodzice.

7.Samorządność uczniów.
W szkole popierane będą wszelkie przejawy samodzielnej działalności uczniów mogące przyczynić się do osiągnięcia celów określonych w wizerunku absolwenta. Samorząd szkolny powinien być dla uczniów szkołą demokracji i współodpowiedzialności; będzie działał w zakresie i na zasadach ustalonych przy udziale samych uczniów; na lekcjach WOS poruszane będą zagadnienia umożliwiające uczniom określenie tych zasad; dyrektor lub wyznaczony przez niego opiekun samorządu będzie pomagał uczniom w sprawach proceduralnych i czuwał nad przestrzeganiem ustalonych zasad; działalność samorządu może być ograniczana przez dyrekcję w przypadku działań sprzecznych z charakterem szkoły i obowiązującymi w niej zasadami.
Zespoły klasowe powinny wyłaniać własne samorządy współpracujące z samorządem szkolnym. Uczniowie włączeni będą we współodpowiedzialność za wygląd i funkcjonowanie szkoły również poprzez przydzielenie stałych sal będących siedzibą poszczególnych klas i pozostających pod ich opieką w zakresie porządku i wystroju oraz pełnienie dyżurów mających na celu utrzymanie porządku w pomieszczeniach używanych wspólnie.

8.Konkursy.
A.Wewnątrzszkolne.
Rywalizacja może być dla młodzieży gimnazjalnej ważnym czynnikiem motywującym do działania, ale może też być źródłem niewłaściwych emocji, wzmacniać indywidualizm, utrudniać pracę zespołową, utwierdzać niską samoocenę słabszych uczniów. Dlatego wprowadzając formy pracy oparte na zasadzie rywalizacji będziemy starać się ograniczać te niepożądane skutki poprzez:
urozmaiconą tematykę konkursów dającą szansę wykazania się różnym osobom,
konkursy zespołowe sprzyjające integracji całych zespołów klasowych,
umiarkowanie cenne nagrody, aby nie były one głównym celem podejmowania rywalizacji,
wspólne podsumowywanie konkursów, analizowanie czynników decydujących o zwycięstwie, wskazywanie drogi do sukcesu w przyszłości, podkreślanie znaczenia włożonego w przygotowanie wysiłku niezależnie od ostatecznego rezultatu, wskazywanie na elementy losowe mające wpływ na ustalenie kolejności miejsc itp.,
wprowadzanie elementów zabawowych rozładowujących związane z rywalizacją emocje.

B. Między szkolne i środowiskowe.
Uczniowie naszej małej szkoły podejmujący się rywalizacji poza szkołą będą często z góry skazani na porażkę z reprezentacjami szkół o dużo większym potencjale różnorodnych talentów. Będziemy zachęcać uczniów do podejmowania takiej rywalizacji dającej możliwość porównania się z innymi i mobilizującej do większego wysiłku we własnym rozwoju, starając się łagodzić skutki ewentualnych porażek i zniechęcenia poprzez:
dobre przygotowanie i wyłonienie reprezentacji w sposób umożliwiający uczniom samoakceptacji w tej roli;
podkreślanie znaczenia włożonego wysiłku i dostrzeganie nawet drobnych sukcesów;
podkreślanie znaczenia uczciwości w rywalizacji niezależnie od osiąganego wyniku;
wyszukiwanie możliwości uczestniczenia w konkursach dających szanse na odniesienie sukcesu;
organizowanie konkursów międzyszkolnych i środowiskowych w dziedzinach, które są naszą mocną stroną.

VI.Ewaluacja i udoskonalanie programu.
Program sformułowany jest w sposób na tyle ogólny, że nie można określić terminu jego realizacji – każdy kolejny rocznik uczniów przychodzący do naszej szkoły będzie wychowywany według zasad, które wydają nam się uniwersalne i nie powinny ulec istotnej zmianie w krótkim czasie. Musi on być jednak poddawany ciągłej ocenie i udoskonalaniu, aby oddziaływanie na wychowanków było pełniejsze i odpowiadające bieżącym potrzebom. Powinno się to odbywać:
podczas zebrania Rady Pedagogicznej przygotowującego nowy rok szkolny powinno nastąpić określenie priorytetów wychowawczych, nowych form działań, kalendarza imprez.
Ważnym elementem analizy stanu wychowawczego szkoły powinny być efekty prowadzonego przez dyrekcję nadzoru pedagogicznego w zakresie pracy wychowawczej obejmującego zwłaszcza:
obserwację zajęć wychowawczych;
analizę dokumentacji pracy wychowawczej;
prowadzenie mierzenia jakości pracy wychowawczej;
uwzględnianie zadań wychowawczych w programach rozwoju zawodowego nauczycieli.

VII.Postanowienia końcowe.
Program Wychowawczy wchodzi w życie z dniem 1 IX 1999r.



Copyright © 2005
by Społeczne Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcące Doliny Strugu w Chmielniku
Wszelkie prawa zastrzeżone.